Automatyczne odpowietrzniki to niewielkie urządzenie, które musi znaleźć się w każdej instalacji grzewczej i chłodniczej. Jak już zostało szczegółowo opisane w artykule „Powietrze w instalacji. Formy występowania i metody skutecznej ochrony” ich głównym zadaniem jest usuwanie wolnego powietrza z układu, szczególnie podczas napełniania i opróżniania instalacji oraz przy odpowietrzaniu poszczególnych odbiorników.

Odpowietrzniki pełnią bardzo konkretną rolę – są niezastąpione na etapie uruchamiania instalacji, ale mają ograniczoną skuteczność podczas codziennej eksploatacji. Dlaczego tak się dzieje? Odpowiedź poznasz w dalszej części artykułu. Dowiesz się również, jak wybrać odpowiedni model, gdzie go lokalizować oraz jak efektywnie eksploatować, by zapewnić optymalną prace instalacji.

Jakość ma znaczenie - na co zwrócić uwagę przy wyborze odpowietrznika

Nieodpowiedni model odpowietrznika może zamienić pomocne urządzenie w źródło poważnych problemów. Wybierając odpowietrznik, zwróć szczególną uwagę na:

1. Odpowiednią odległość między wylotem powietrza a powierzchnią wody - to kluczowy parametr zapobiegający przedostawaniu się wody i ewentualnych zanieczyszczeń do otworu upustowego, które w konsekwencji mogą prowadzić do nieszczelności.
2. Stabilne prowadzenie pływaka – zapobiega zawieszaniu się pływaka i zapewnia niezawodne działanie przez długi czas.
3. Rozmiar przyłącza - nie powinien być mniejszy niż pół cala, by umożliwić swobodne przemieszczanie się pęcherzyków gazu do komory odpowietrznika.

Najczęstszą przyczyną awarii odpowietrzników jest osadzanie się osadów mineralnych na otworze upustowym (4). Dlatego konstrukcja zapewniająca odpowiednią odległość między wylotem powietrza a wodą jest tak istotna dla trwałości urządzenia. W odpowietrznikach niskiej jakości, wykonanie i mechanizmy pływaków mają tendencję do zawieszania się, co również prowadzi do niekontrolowanych wycieków wody.

Kiedy odpowietrznik staja się problemem – konsekwencje niskiej jakości

Słabej jakości odpowietrzniki mogą generować poważne problemy:

• Nieszczelności i wycieki - początkowo trudne do zauważenia, z czasem mogą prowadzić do poważnych zalań.
• Szczególnie uciążliwe i kosztowne są wycieki glikolu, który jest medium lepkim. Pozostawia trudne do zmycia, tłuste plamy na ścianach, sufitach i innych powierzchniach. Jest droższy od wody, więc jego utrata to dodatkowy koszt eksploatacyjny.
• Ukryte szkody - przecieki w trudno dostępnych miejscach mogą pozostać niezauważone przez długi czas, powodując kosztowne w naprawie zniszczenia.

Prędkość przepływu a skuteczność odpowietrzania - o czym warto wiedzieć

Automatyczne odpowietrzniki usuwają z instalacji wolne powietrze, ale warto jednak pamiętać, że mają istotne ograniczenia. Ich skuteczność drastycznie spada podczas normalnej pracy instalacji, zwłaszcza przy niskich temperaturach i wysokim ciśnieniu.

Odpowietrzniki działają najskuteczniej przy spokojnej wodzie, gdy prędkość przepływu nie przekracza ~0,5 m/s. Dlaczego? Ponieważ zbyt szybki przepływ porywa pęcherzyki powietrza, uniemożliwiając im dotarcie do komory odpowietrznika.

Dlatego, po uruchomieniu pomp obiegowych, gdy prędkość przepływu czynnika wzrasta, odpowietrzniki stają się niemal bezużyteczne – powietrze nie trafia do komory odpowietrznika, lecz jest porywane przez przepływający czynnik.

Strategiczne miejsca – gdzie montować odpowietrzniki?

Lokalizacja odpowietrznika ma kluczowe znaczenie dla jego efektywności. Najlepsze rezultaty uzyskasz montując je:

• W najwyższym punkcie każdego pionu – tam naturalnie gromadzi się powietrze.
• We wszystkich krytycznych miejscach instalacji – zbiornikach, sprzęgłach hydraulicznych, rozdzielaczach, przed wymiennikami ciepła.
• W układach solarnych - na najwyższym punkcie kolektorów.
• Przy ogrzewaniu podłogowym – na rozdzielaczach, szczególnie na kolektorze powrotnym (ułatwi to odpowietrzenie poszczególnych pętli grzewczych).

Wszystkie odpowietrzniki powinny być montowane, zawsze w pozycji pionowej, z połączeniem od dołu - tylko taki montaż zapewni prawidłowe działanie. Lokalizuj je w miejscach łatwo dostępnych, umożliwiających późniejszą kontrolę i serwisowanie.

Odpowietrzanie instalacji w 5 prostych krokach

Prawidłowe odpowietrzenie instalacji to proces, który wymaga cierpliwości i przestrzegania kilku kluczowych zasad:

1. Napełniaj powoli od najniższego punktu – przy otwartych zaworach przed odpowietrznikami.
2. Pompę uruchom na niskich obrotach – unikaj przepływów turbulentnych, które sprzyjają mieszaniu się powietrza z wodą i utrudniają naturalną separację powietrza od cieczy. Szczególnie ważne jest to przy napełnianiu instalacji glikolem, który w ma tendencję do pienienia się, co znacząco utrudnia odpowietrzanie.
3. Podgrzej czynnik w instalacjach grzewczych – wyższa temperatura sprzyja uwalnianiu rozpuszczonego powietrza.
4. Zatrzymaj pompę –umożliwi to unoszenie się pęcherzyków powietrza do odpowietrzników.
5. Powtarzaj cykl - codziennie w pierwszych dniach pracy instalacji.

Te proste kroki znacząco zwiększą skuteczność odpowietrzania instalacji.

Dbaj o odpowietrzenie, by instalacje działały efektywnie

Prawidłowo dobrany i zainstalowany odpowietrznik to rozwiązanie dzięki któremu instalacja może zostać uruchomiona bez ryzyka powstawania poduszek powietrznych, hałasów czy braku przepływu. Wybierając odpowietrznik, kieruj się jego jakością, a montując go, pamiętaj o zasadach prawidłowej lokalizacji.

Stosowanie odpowietrzników IMI to gwarancja szybkiego i skutecznego uruchomienia instalacji.

Należy jednak podkreślić, że nawet najwyższej jakości odpowietrzniki nie są w stanie wyeliminować problemu powietrza podczas normalnej eksploatacji. W nowoczesnych instalacjach warto stosować dodatkowe rozwiązania tj. separatory powietrza, a w przypadku instalacji niskotemperaturowych – odgazowywacze próżniowe.

Tylko kompleksowe podejście do kwestii odpowietrzania i usuwania powietrza zapewni maksymalną wydajność i bezawaryjną pracę instalacji grzewczej czy chłodniczej.

W przypadku wątpliwości zawsze warto skonsultować się ze specjalistą, który pomoże dobrać optymalne rozwiązanie dla Twojej instalacji.